1859 жылы 18 наурызда Қашқар жерінен Шатыр көл жазығына арасында қазақтың белгілі саяхатшысы әрі ғалымы Ш. Уәлиханов бар керуен келеді.
Таш Рабат маңына түнеген керуен, келесі күні Қара қойың өзенінің Атбасыдағы құяр сағасына келіп шатыр тігеді. Осы кезде Шоқан Уәлиханов Таш-рабат орта ғасырлық сәулеткерлік ескерткішін зерттеп және түсініктеме бере отырып, сызбалық жоспарын жасаған. Бұл осы күнге дейін көп қырлары жұмбақ күйінде қалып отырған Таш-рабат ескерткіші жөніндегі ең алғашқы мәлімет болып табылады.
