1876 жылы Петербургке Генри Кертис Сполдинг есімді американдық біреу келеді. Ол «Times» жазғандай, Каспий теңізін Қара теңізбен байланыстырып, осы екі теңіздің су байланысын салу және Каспий даласының бір бөлігін суға батыру мақсатында, Ресейге келген трансатлантикалық теміржол құрылысшыларының бірі болатын. «Times» те, патша үкіметі де бұл жобаның жүзеге асатынына күмән келтіргеніне қарамастан, Qazaqstan Tarihy порталы бұл бастаманың мәнін түсіндіру қажет деп тапты.
Біріншіден, XIX ғасырдың аяғында шетелдік үкіметтер ресейлік әріптестеріне үлкен жобалармен бірнеше рет жүгінгенін атап өткен жөн. Бұған француз дипломаты мен кәсіпкері Фердинанд Мари де Лессепстің Түркістан темір жолының құрылысы туралы жобасы, швед теңізшісі және геолог Адольф Эрик Норденшильдтің Сібірге Мұзды теңіз арқылы кеме қатынасын салуға берген уәдесін жатқызуға болады. Алайда, бұл жобалардың көпшілігі ешқашан іске асырылмаған. Алайда, бұл жобалардың көпшілігі ешқашан іске асырылмады. Осындай жобалардың бірі Каспий теңізін Қара және Азов теңіздерімен байланыстыру әрекеті болды.
Бұл жерлерді әртүрлі саяхатшылар моңғолдардың билігі кезінде-ақ зерттеген, ал XVI ғасырда олар барлық карталарда егжей-тегжейлі жазылған да еді. Еділ мен Дон арасындағы дала кеңістігіне және Каспий, Азов және Қара теңіздер арасындағы жерлерге келетін болсақ, оны тек орыс саяхатшылары ғана зерттеген болатын. Кейінірек, I Петрдің билігі кезінде Каспий теңізінің географиясы Бекович-Черкасский, Карл фон Верденнің, Федор Соймоновтың және Василий Урусовтың еңбектерімен толықты. 1773 жылы орыс-неміс саяхатшысы Самуил Гмелин мен студент Соколов Сарептадан Маныча және Кума өзендеріне дейінгі қалмақ даласын зерттеді. Олар жариялаған мәліметтер Палласты Сарепт тауының бұрынғы теңіз жағалауы болғанына, ол Манич алқабының бағыты бойынша Азов және Қара теңіздермен байланысты болғанына иландырады. 1830 жылдан 1840 жылға дейін Қара және Каспий теңіздерінің деңгейін анықтау үшін Понто-Каспий далаларын ең мұқият тегістеу жұмыстары жүргізілді (бұл жұмыста Папрот, Фусс, Савич, Саблер, Лемманың жұмыстары ерекше құнды болды). XIX ғасырдың елуінші жылдарынан бастап негізінен Қалмақ даласына қатысты зерттеулер басталады (Сазонов, Васильев, Брагин, Макеевтің еңбектері), бұл академик Беруге 1857 жылы Каспий теңізін Азов теңізімен Маныч арқылы қосу мүмкін емес деген пікір білдіруіне мүмкіндік береді.
Осыған қарамастан, мұндай қосылыс туралы мәселені 1858 жылы Астрахань тұз басқармасының басшысы Бергштрессер қайтадан көтереді, ол тіпті осы мақсатта үкіметтен екі рет арнайы қаражат та алады. Бұндай қосуды мүмкін деп санап, Бергштрессер өзінің болжамдары мен Понто-Каспий ойпаты туралы ақпаратты ең көне «Geographische Mittheilungen Petermann» неміс географиялық журналында, арнайы брошюрада (Mittheilungen über die Verbindung des Kaspischen mit Schwarzen Meere Wisbaden деген тақырыппен, 1861) және 1859 жылғы Теңіз Жинағында жариялайды. Шын мәнінде, оның зерттеулерінің дәл еместігі және шындыққа сәйкес келмейтіндігі белгілі болды, оны 1859 жылы Ресей империясының Мемлекеттік мүлік министрлігі Қалмақ даласына жабдықтаған Кумо-манич экспедициясы растады. Бұл экспедиция құрамында Костенков, Барбот-де-Морни, Крыжин, Автократов, Ильин және Иванов деген зерттеушілер болған, олар 1868 жылы зерттеу нәтижелерін егжей-тегжейлі карталары бар арнайы кітаппен басып шығарады. Экспедиция Шығыс Маныч өзенінің алқаппен емес, ашық ойпатты даламен ағып жатқанын дәлелдеді, бұл Барбот-де-Морнидің пікірінше Бергштрессердің барлық дәлелдерін жоққа шығарады. Маныч бір кездері Каспий теңізін Қара теңізбен байланыстырған бұғаздың ізі болған деген пікір негізсіз болып шықты. Маныч ойпаты көтерілу алқабы екендігі дәлелденді, ал оның арнасы топырақтың сумен шайылуынан пайда болған, бұны экспедицияның геологиялық зерттеулері де растаған.
Осы қысқаша эсседен Каспий теңізін Қара теңізбен қосу мүмкіндігі туралы сұрақтар бұрын да көтерілгенін көруге болады. Алайда, бұл мәселе барлық жағынан мұқият зерттеліп, осыған байланысты 1859 жылдың 29 қазанында келесі мазмұндағы шешім шығарылған: «Маныч және Кума өзендері арқылы Каспий теңізінің Азов теңізімен тікелей су қатынасын орнату туралы болжамдар нәтижесіз қалдырылсын»
1876 жылы бұл сұрақ бұрынғыдан да үлкен жоспарлармен қайта пайда көтеріледі. Теңіз каналымен шектелмей, Каспий және Қара теңіздердің деңгейлерін реттеу ұйғарылды, сөйтіп, Сахараға қатысты жорамалдар үлгісі бойынша Каспий маңы даласының едәуір бөлігін суға батыру көзделді. Сол кездегі ресейлік баспасөзде олар бұл жобаның техникалық жағына аса назар аудармады және оның орындылығына сенді деп айтуға болады, бірақ ең алдымен олар мұндай реттеудің салдарына назар аударды.
Егер Фусс, Саблер және Савичтің өлшемдеріне сенер болсақ, Каспий теңізінің абсолют биіктігі Азов теңізінің деңгейінен 85 фут төмен болғаны түсінікті болады. Бұл теңіз кең дала қазаншұңқырында орналасқан, ол мұхиттың төмен деңгейінен әрең көтеріліп, оның жағалауларынан едәуір кеңістікке дейін созылған. Каспий теңізінің абсолютті биіктігінің нөлдік сызығы солтүстік-батыс жағалауда, Кум даласында, Сухо-бороздинская станциясынан батысқа қарай 8 шақырым жерде, теңізден 70 шақырым Еділ бойымен, Копанов станциясы арқылы 150 шақырым жерде өтті. Одан әрі шығысқа қарай ол Арал теңізіне дейін созылып, оңтүстік-шығысқа қарай Үстірт шетімен шектелді. Осы сызықтың ішінде орналасқан жерлердің ішінде Астрахань теңіз деңгейінен 70 фут, Кизляр - 29 фут, Кураның сағасы - 85 фут, Басқыншақ көлі - 73 фут төмен болды. Сполдингтің жобасы бойынша бұл кеңістікті суға батыру жоспарланған болатын, бұл климаттық және кеме қатынастарында күмәнді артықшылықтарымен қоса, есепсіз зиян келтірер еді. Осындай жойқын жобаның салдарын ойға алу үшін 48 мың тұрғыны, 7 мешіті, 25 шіркеуі, 3 монастыры, 2 қонақ үйі, Кремль, порт, адмиралтейство, 450 тас үйі, 41 зауыт және басқа жылжымайтын мүліктері бар Астраханды көрсету жеткілікті болды. 1876 жылға қарай Каспий теңізінің бойында 700-ден астам тұзды көл болды, оларда, Басқыншак көлі мен Қарабұғаз шығанағындағы тас тұзы мен оның сарқылмас қорын есептемегенде, жыл сайын 9 миллион пұт тұз өндірілетін. Енді осының бәрі теңіз түбіне көмілуі тиіс еді. Бір Астраханның маңындағы балық аулау кәсібі жыл сайын 60 мың адамға жұмыс берген және кірісі жылына 8 миллион рубльге тең болған.
Бұл жоба күшіне енуі үшін Каспий даласын су басқан жағдайда осы аймақтардың болашағы туралы сұрақтарға жауап беру қажет болды. Бұл жобаның пайдасынан гөрі зияны әлдеқайда көп екені анық. келетін залал пайдадан гөрі көп болатыны анық. Сондықтан көп ұзамай Генри Кертис Сполдинг Үкіметті теңіздердің бірігуі Астрахан мен Красноярск уездерінің жүздеген мың отырықшы және көшпелі тұрғындарының, Астрахань мен Ставрополь губернияларында тұратын 80 мың қалмақтың өміріне қауіп төндірмейтіндігіне сендіре алмай, Петербургтен кетуге мәжбүр болды.
