Қазақ боксы – жай ғана спорт түрі емес, ұлттық мақтаныштың символы. Тәуелсіздік алған сәттен бастап қазақстандық боксшылар бүкіл әлемге Орталық Азия даласында спорттық Олимпиаданың шыңын бағындыруға қабілетті нағыз жауынгерлер туатынын дәлелдеді. Василий Жировтың, Геннадий Головкиннің, Олимпиада чемпиондарының есімдері – әлемдік бокс тарихына алтын әріптермен жазылған аңыздар. Олардың қатыгез, бірақ адал жекпе-жектері, қайтпас рухы мен жеңіске деген ерік-жігері спортшылардың жас буынын шабыттандырады, оларды өз күштеріне сенуге және биіктерге ұмтылуға итермелейді.
Бокс қазақстандық спорттың басты локомотивтерінің біріне айналып, халықаралық мойындау мен құрметке ие болғаны кездейсоқ емес. Қажырлы еңбек, талант, жанқиярлық – қазақстандық боксшыларға тән осы қасиеттердің барлығы оларға Олимпиаданың шыңын бірнеше рет бағындыруға мүмкіндік берді. Олимпиаданың алтынын алған сондай бір спорт саңлағы, қазақ боксының дарабозы, Сидней Олимпиадасының жеңімпазы Ермахан Ыбрайымов туралы аз-кем ақпарат беруді жөн көрдік.
Жамбыл облысының тумасы Ермахан он үш жасында бокспен айналыса бастады: Ермахан бала кезінен денсаулығы мықты, ал бокс жігіттің энергиясын дұрыс бағытқа бағыттауға көмектесті.
Он алты жасында ол жасөспірімдер арасында Совет Одағының чемпионы атанды. 1993 жылы боксшы Қазақстанның ұлттық құрамасына кіріп, 1995 жылы Азия чемпионы атанып, өзінің алғашқы үлкен жүлдесін жеңіп алды. Осыдан кейін ол білікті бапкерлердің көзіне ілікті.
Бір жылдан кейін жас спортшы Атлантадағы Олимпиадаға аттанды: Қазақстанның боксшылары сол кезде төрт медаль алды (Василий Жиров – алтын, Болат Жұмаділов – күміс, Болат Ниязымбетов – қола), ал Ермахан Ыбрайымов жартылай финалда кубалық Альфредо Дуверхельден ұтылып, қола жүлдегер атанды.
Бір қызығы, ойындардың ашылу салтанатында 1996 жылы Ыбырайымов ту еліміздің туын ұстап шыққан. Дегенмен бастапқыда елдің туын балуан Дәулет Тұрлыханов көтеруі керек еді.
Ермаханның жұлдызын жаққан Сидней Олимпиадасындағы жағдайға тоқталсақ. Ең ауыр жекпе-жектің барлығы команда капитаны Ермаханда болды. Оның финалдағы қарсыласы Олимпиаданың қола жүлдегері және 1999 жылғы әлем чемпионы румын Мариан Симион еді. Румыния бокс мектебінің типтік өкілі-бүкіл жекпе-жек бойы қарқынды соққысымен көзге түсті.
Бірақ бұл әлем додасында Ермахан кубалық даңқты боксшы Хорхе Эрнандестен өтті. Хорхе Эрнандес өз алдында талай саңлақты тізе бүктіріп, сарапшылардың пікірінше жарыста чемпион болады деген тұжырым жасаған еді. Бірақ Ермахан мінезін көрсетіп 25: 23 есебімен жеңді.
Олимпиада да болған қызықты жәйтпен боксшы былай деп бөліседі:
“Мен ұлттық тағамдарды жақсы көремін-қарапайым, бала кезімнен табиғи тағамдарды көп жеймін. Мысалы, Біз Аустралияға Олимпиада ойындарына ұшқан кезде, бұл шамамен 20 сағат (!) Алматыдан өзімен бірге қымыз алып, оны саяхатта да, Сиднейде де ішіп, команда бойынша әріптестеріме сыйладым. Бұл өте пайдалы сусын. Мен бәріне кеңес беремін! Сондай-ақ, қазы картасын жеп қойыңыз, сізде әрқашан күш, қуат, төзімділік болады, ал допинг қажет емес”.
Олимпиададағы жеңісінен кейін 2002-2004 жылдары Ермахан Ыбрайымов бокстан ұлттық құраманың бас бапкері болды. 2004-2005 жылдары Қазақстан Республикасы Бокс федерациясының бірінші вице-президенті болған. 2005 жылы "Бокстан олимпиадаға даярлау орталығы" республикалық мемлекеттік қазыналық кәсіпорнының директоры қызметіне кірісті.
Ермахан Ыбрайымов отбасында көп балалы отбасында дүниеге келген. Он баланың жетіншісі. Оның сөзіне ше спорттан кетуін ата-анасы өтінген.
"Анам мен әкем қатты уайымдады. Үлкен спорттан 29 жасымда кеттім. Бұл жаста үлкен спорттан кету – ерте де емес, кеш те емес. Бізге әуесқой бокста өте қиын болды. Әлем чемпионатына ел туын арқалап кеткеннен кейін қиын болады. Президенттің сенімі, көңілінен шығып, туды алып шығып, оны қайтарған соң, спорттан кету дұрыс деп санадым. Әрі қарай жалғастырғым келді, бірақ ағзаның өзі шыдамайды. Шынымды айтсам, сол жүлделі додадан соң қатты ойланып жүрдім. Шынымды айтсам Сиднейге мен бар күш-жігерімді берген екенімді түсіндім. Аустралияда спорттық мансабымды қалдырып кеткенбей болды. Бұдан кейін ештеңе шықпайтынында білдім және сездім. Бірақ еш өкінбеймін", - деді Ермахан Ыбрайымов.
Ермахан Ыбрайымов отбасындағы дәстүрді жалғастырып көпбалалы әке атанып отыр. Қазіргі таңда оның он баласы бар. Барлық баласы дерлік спортқа жақын, кейбіреулері кәсіби айналысады.
"Міндетті түрде боксқа бар деп қинамаймын. "Әкем боксшы" деп бұл спорт түрін таңдауға міндеттімін деген қағиданы ұстанбайды. Қай спорт түрін таңдаймын десе де өзі біледі", – дейді боксшы ұл-қызы туралы.
Боксшы Ермахан Ыбрайымов туралы тағы бір қызықты дерек. Ол даңқты боксшы Геннадий Головкиннің алғашқы жаттықтырушысы болған. Оның 2004 жылы Олимпиада ойындарына қатысуына көп септігін тигізген.
"Геннадий Головкинді 2004 жылы Олимпиада ойындарына алып шықтым, ол кезде екінші орын алды. Қазір Америкада кәсіпқой бокспен айналысады, миллионер боксшы. Қазір ойындарына арнайы "Ермахан аға, мінекей, арнайы шақыру" деп шақырады. Біз жылына бір рет барып тұрамыз", - дейді Ыбрайымов.
Ермахан Ыбрайымовтың атақтарын да атап өтсек болады. Ол: 1988 жылы ССРО спорт шебері, 1996 жылы "Ерен еңбегі үшін" медалімен марапатталған, 2000 жылы Сиднейде өткен Олимпиада ойындарының чемпионы болғаннан кейін Ермахан Ыбрайымов І дәрежелі "Барыс" орденімен марапатталды, 2000 жылы "Дарын" мемлекеттік жастар сыйлығының иегері атанды, 2016 жылы "Қазақстан Республикасының Тәуелсіздігіне 25 жыл" мерекелік медалі берілді.
Сидней Олимпиадасындағы алтын жүлде алып тұрғандағы эмоциясын батыр былай деп еске алады:
“Шынымды айтсам ол кезде не болып жатқанын өзім түсінбедім. Бір білетінім Қазақ елін әлемге атын шығардым. Ұйымдастырушылар: ”Ермахан Ыбрайымов - алтын медаль" деп хабарлағанда көңілім құлазып қалды. “Шынымен мен мұны істедім бе?” деген сауалды өзіме қайта-қайта қойдым. Бірінші орынның мінберіне шығып, еліміздің гимні ойнағанда еліміздің, халқымыздың артқан үмітін ақтағанымды сездім. Бұл кездер мәңгі есімде қалады".
“Жаттығу кезінде біздің жерлесіміз-Олимпиада чемпионы, классикалық стильдегі күрескер, Қазақстанның еңбек Геро Жақсылық Үшкемпіровты әрқашан есіме алдым. 1980 жылғы Мәскеу Олимпиадасының жүлдегері, бокстан әлем кубогының екі дүркін иегері Серік Қонақбаевтың техникасына еліктеуге тырыстым. Бұл аңызға айналған спортшылар! Геннадий Головкин туралы көп нәрсе айтуға болады. Бұл керемет боксшы. Олардың мысалы жеңіске жетуді үйретеді. Жалқаулық жетістікке жету жолындағы барлық кедергілерді бұзады. Үлкен мақсаттар қойыңыз және оларға қарамастан қол жеткізіңіз!” - деп мотивация береді боксшы жастарға.
