Қазақстан Республикасы Ақтөбе облысының тарихында майдангер, ІІ Дүниежүзілік соғыстың ардагері Әліпов Амантай Әліпұлының есімі лайықты орын алады. Биыл, тіпті бүгін 100 жасқа толар еді. Бұл көрнекті қоғам қайраткері халқына адал қызмет етіп, тапсырылған істі мінсіз орындауымен жарқын қолтаңбасын қалдырды.
Амантай 1924 жылы 23 ақпанда Әліп Берістенұлының отбасында дүниеге келген. Ол алты ағайындының кенжесі еді. ХХ ғасырдың бірінші жартысында халқымыз әрбір қазақ отбасын дерлік дүр сілкіндірген талай қиыншылықтарды бастан кешірді. Ашаршылық саяси қуғын-сүргінге ұласты. 1937-1938 жылдары ғана 100 мыңнан астам адам тұтқындалды. Амантайдың үлкен ағасы, ауыл мұғалімі Өмірбай Әліповтің басы да сондай шырғалаңға түсті. Міне, сол кезде Амантай репрессияға ұшыраған аға орнына ұстаздықты таңдап, мұғалім болуға бекіпті.
Өзі қалағандай, ол мұғалім болғысы келді және мұғалім болды да. Амантай Әліпов 1941 жылы 21 маусымда Алматы педагогикалық техникумының үздік дипломын алды. Бірақ бар қалауы болған мектепте жарты жыл жұмыс істеген.
1942 жылы 23 ақпанда ол 18 жасқа толып, сол күні Ақтөбе облысы, Шұбарқұдық ауылының кешегі мектеп мұғалімі әскери киім киюге мәжбүр.
Бұдан бір ай бұрын ағасы Мырзабек Әліпов майданға аттанды. Ол кезде 1939 жылдан Қарулы Күштер қатарында соғыстың алғашқы күндерінен бастап тағы бір ағасы Төребек майданда болды. 1945 жылы наурызда пулемет взводының командирі Мырзабек Әліпов Венгриядағы ұрыс даласына ерлік пен қаза тапты.
Ол екі жыл бойы барлық қаруластары сияқты Ленинград блокадасының адам сенгісіз ауыртпалығын табандылықпен бастан өткерді, одан кейін Балтық жағалауы елдері мен Польшаның қиын әскери жолдарынан өтті. Амантай Әліпов соғысты Берлинде аяқтады. Ағайынды майдангерлер Төребек пен Амантай жеңіспен елге оралды.
Кейінгі жылдары Амантай ақсақал көптеген жоғары мемлекеттік наградалармен марапатталғанымен, өзінің әскери наградаларымен ерекше мақтанатын. Жеңіс күні ардагер «Ұлы Отан соғысы» ордені, «Жауынгерлік ерлігі үшін», «Ленинградты қорғағаны үшін», «Берлинді алғаны үшін» медальдарын кеудеге тағуды мақтаныш тұтатын. Мұның өзіндік себебі де зор еді.
Амантай Әліпұлы ұстаздық мамандығына қайта оралып, ауыл балаларына сауат ашуды бастады. Екі жылдан кейін Қарабұтақ жастары оны комсомол жетекшісі етіп сайлады.
Комсомол советтік қоғам өмірінің барлық салаларында: өнеркәсіпте, экономикада, білімде, ғылымда, мәдениетте, өнерде, спортта үлкен ықпал еткен бұқаралық ұйым болды. Кез келген кеңестік мекеме мен кәсіпорында бастауыш комсомол ұйымы тұрды.
Бұл үлкен жауапкершілікті талап ететін жұмыс болды. Болашағы зор жас кадрлар комсомолда жұмыс істеп, тәжірибе жинақтады. Сол кездегі көрнекті мемлекет қайраткерлерінің барлығы осындай мектептен өтті.
50-нші жылдардың ортасында Амантай Әліпұлы КОКП ОК жанындағы Жоғары партия мектебін бітіріп, артта қалған «Авангард» колхозына басшы болып тағайындалды. Көп ұзамай өзгерістер орын алғанын айту керек. Үшінші жылы-ақ артта қалған колхоз аяғынан тұрып кетті.
Амантай Әліповтың іскерлік қасиеті оның бірнеше артта қалған шаруашылықтардың негізінде құрылған «Көктөбе» кеңшарына директор болып тағайындалуына негіз болды. Кеңшардың осы жылдар ішінде қандай күйге жеткенін мына жайтпен бағалауға болады: 1965 жылы Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің бірінші хатшысы Дінмұхамед Қонаев Ақтөбе облысының Новороссийск ауданына келгенде облыс басшылығы. оған Амантай Әліпұлы басқаратын «Көктөбе» совхозының егіс алқабын көрсетуді ұйғарды. Еліміздің жоғарғы басшылығына тек үлгілі шаруашылықтарды көрсеткені анық!
Амантай Әліпұлы ұзақ жылдар бойы Ақтөбе облысындағы айтулы оқиғаларға белсене араласты.
Нақтырақ айтқанда, 1966 жылы Амантай Әліпов аудандық атқару комитетінің төрағасы болып бекітілді. Оның басшылығымен сол кезде Хромтау ауданы әлеуметтік-экономикалық дамуында көп істер атқарылды. Бұл тұрғын үйлердің, мектептердің, ауруханалардың, әлеуметтік-мәдени нысандардың қарқынды салыну жылдары болды. 1978 жылы Амантай Әліпұлы Ақтөбе облысы Мәртөк аудандық атқару комитетін басқарды. Мұнда ол жол салуға ерекше көңіл бөлді. Ол уақыт үшін бұл өте күрделі мәселе болғанымен, көптеген ауылішілік жолдарды жаңартуға мүмкіндік туды, шаруашылықтары аудан орталығымен үздіксіз көлік қатынасын орнатуға мүмкіндік алды.
Он бес жыл аудандық атқару комитетінің төрағасы қызметін атқарған оның есімі Хромтау қаласында мәңгілікке жазылды.
Кейін ұзақ жылдар аудандық халық депутаты, облыстық Кеңесінің депутаты болып, Қазақстан Компартиясының XIII және XIV съездеріне делегат болып сайланды.
Еңбек сіңірген зейнеткерлікке шыққаннан кейін одақтық маңызы бар зейнеткер, Ақтөбе қаласының Құрметті азаматы, соғыс және бейбітшіліктегі жылдары көптеген марапаттардың иегері Амантай Әліпұлы Әліпов облыстық ардагерлер ұйымының бірінші төрағасы болып жемісті еңбек етті. ІІ Дүниежүзілік соғыс пен тыл ардагерлерінің тұрмыстық жағдайын жақсартуына көп үлес қосты.
Амантай Әліпов өмірінің соңғы жылдарына дейін Ақтөбе облысындағы қоғамдық өмірдің қайнаған ортасында жүрді. 84 жыл өмір сүріп, осы саналы ғұмырында азамат адам не тындыруы керек болса, елге қандай пайда тигізуге тиіс болса, сол жолдан барлық сатысынан өтті деп есептеуге болады.
Хромтау ауданының жұртшылығы оның есімін мемориалдық тақта орнатып, Хромтау қаласындағы көшеге есімін беру арқылы жақсылыққа жақсылық жасады. Сондай-ақ облыс орталығындағы Амантай Әліпұлы мен Қазақстанның еңбек сіңірген ұстазы, зайыбы Балғаным Қасенқызы Рыскелдина зейнеткерлікке шыққаннан кейін тұрған үйдің қасбетінде мемориалдық тақта орнатылған. Өмірдің биік аспанында олар үлкен, тату отбасын құрып, бақытты 60 жыл бірге өмір сүріп, 8 бала тәрбиеледі.
Амантай Әліпұлының ғибратты ғұмырнамасы адамның өз күшіне деген сенімі және салауатты оптимизмі алға қойған мақсаттарына жетуге, барлық армандарды орындауға мүмкіндік беретінін дәлелдеді. Бұл өзге адамдарға да шабыт сыйлайтын бірегей құбылыс бола алады.
